Θεόδωρος .Ι Μπαβεας
Ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας στην 34η Γενική Συνέλευση το 1981 έθεσε τις βάσεις και προγραμμάτισε δραστηριότητες με σύνθημα Υγεία για όλους το 2000 Το επιστημονικό αποτέλεσμα του περασμένου αιώνα, από όποιο επιστημονικό τομέα της ιατρικής και αν προέρχεται ,πρέπει να έχει σαν βάσει τον προγραμματισμό,τηνενημέρωση, καιτηνπρόληψη.
Η πρόληψη αφορά στην ιατρική όλα εκείνα τα νοσήματα τα οποία η ιατρική επιστήμη, μετά από έρευνα και μελέτη τα αποκαλεί ΠΡΟΛΗΨΙΜΑ (καρκίνος, καρδιακέςπαθήσεις τροχαία AIDS ,ναρκωτικά )και στοχεύει στην αναβάθμιση του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, με σκοπό την διαμόρφωση υγιεινών στάσεων και συμπεριφορών στη διαβίωση των ατόμων
.Αυτό επιτυγχάνεται με την πρωτοβάθμια φροντίδα και κυρίως όπως αναφέραμε μέσα από την πρόληψη. Όλοι οι γιατροί σαν εξέχοντα μέλη μιας κοινωνίας πρέπει να συμβάλουν στην προαγωγή της υγείας συμμετέχοντας στην αναβάθμιση του περιβάλλοντος, και με την ενημέρωση, την μετάδοση γνώσεων, να πληροφορήσουν τον πληθυσμό για τους παράγοντες οι οποίοι έχουν βλαπτική επίδραση στην υγεία των πολιτών
Τα άτομα πρέπει να είναι ικανά να αναπτύξουν τον έλεγχο σε ότι αφορά την υγειά τους, να πηγαίνουν γρήγορα στον γιατρό ,και να συμμετέχουν ουσιαστικά στα προγράμματα πρόληψης και ενημέρωσης πχ μαστός -τεστ Παπανικολάου –προστάτης PSA- έντερο- μικροβιολογικές εξετάσεις
Πρέπει να πείσουμε τα άτομα ότι η υγεία είναι συντελεστής της καθημερινής ζωής και για αυτό πρέπει νααυτό– προστατεύονται συμμετέχοντας στην προαγωγή υγείας , η οποία όπως αναφέρει η παγκόσμια οργάνωση υγείας είναι η διαδικασία μέσα στην οποία τα άτομα γίνονται ικανά να αναπτύξουν τον έλεγχο πάνω στην υγεία τους ,να την βελτιώνουν. και κυρίως να την προστατεύσουν
Η προαγωγήυγείας είναι μια ευρύτερη δραστηριότητα στο χώρο της υγείας και της κοινωνίας , δενείναιμιααπλήιατρικήυπηρεσία, και απευθύνεται στο σύνολο του πληθυσμού ,μέσα στα πλαίσια της καθημερινής ζωής, και όχι σε μεμονωμένα άτομα τα οποία διατρέχουν κίνδυνο να νοσήσουν δηλαδή προστατεύει την Δημόσια υγεία Φροντίζει τα άτομα να αναλαμβάνουν υπεύθυνο δράση για την προστασία της υγείας τους, αυτό επιτυγχάνεται με την σωστή εκλαϊκευμένη ενημέρωση από ειδικούς επιστήμονες, και όχι μέσω πληροφοριών οι οποίες υποβαθμίζουν την ιατρική ,την υγιεινή, και δημιουργούν αναστάτωση και πανικό στο κοινωνικό σύνολο.
Την ευθύνη για την σωστή και υπεύθυνη ενημέρωση έχουν οι γιατροί οι οποίοι πρέπει παράλληλα με την θεραπευτική ιατρική να ασχολούνται και με την πρόληψη,
.Η ανάγκη αυτή οδήγησε τους επιστήμονες να δημιουργήσουν την ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ η οποία έχει σαν σκοπό την εφαρμογή της πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης .στον πληθυσμό
Η πρωτογενής πρόληψη με την προαγωγή υγείας προσπαθεί, με την έρευνα, την ενημέρωση και τον προγραμματισμό , να καταγράψει τους βλαπτικούς παράγοντες οι οποίοι δημιουργούν νοσηρές καταστάσεις.
Η δευτερογενής πρόληψη με τονπρο–συμπτωματικόέλεγχο εντοπίζει παθολογικές περιπτώσεις σε αρχικά σταδία οι οποίες με την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή θεραπεύονται. Σήμερα , η ανθρώπινη συμπεριφορά ,ο αγχώδης τρόπος επιβίωσης , το φυσικό ,και κοινωνικό περιβάλλον, οι διατροφικές συνήθειες και εκτροπές , το οινόπνευμα τα ναρκωτικά η εξάρτησης σε όλες τις μορφές ,η ταχύτητα όλοι γνωρίζουμε ότι είναι σημαντικοί παράγοντες στην αιτιολογία και την επιδημιολογία πολλών νοσημάτων με μεγάλη θνησιμότητα ,όπως τα καρδιαγγειακά , ο καρκίνος ναρκωτικά τροχαία , AIDS .και για τα οποία η πρόληψη είναι ουσιαστική και η αγωγή υγείας απαραίτητη για τις διάφορες πληθυσμιακές ομάδες .
Η αγωγή υγείας μπορεί να ορισθεί η διαδικασία εκείνη που βοηθάει τα άτομα να παίρνουν αποφάσεις ,να υιοθετούν συμπεριφορές και να ενεργούν σύμφωνα με τις ανάγκες που επιβάλλει η προάσπιση, και η προαγωγή της υγείας τους ,να ακολουθούν κανόνες και αρχές τις οποίες θέλουν και μπορούν να εφαρμόσουν για την υγεία τους
Διαφέρει η αγωγή υγείας από την προπαγάνδα ,γιατί η προπαγάνδα δεν αναλύει το περιεχόμενο του θέματος και δεν εξηγεί τους λόγους που υπαγορεύουν μια αλλαγή στις συνήθειες,και στην συμπεριφορά του ατόμου
.Ο όρος υγειονομική διαφώτιση εκρίθη ακατάλληλος , γιατί η έννοια διαφώτιση αναφέρεται στην ενημέρωση κάποιου ο οποίος βρίσκεται σε πλάνη και άγνοια, και δεν επικεντρώνεται στην προσπάθεια της αλλαγής της στάσης και της συμπεριφοράς του ατόμου. Η διαφώτιση χρησιμοποιείτο σε εποχές που βασική επιδίωξη ήταν να εκρίζωση της μαγείας , των προλήψεων και η καταπολέμηση της μεγάλης άγνοιας του πληθυσμού.
Είναι λοιπόν πρωτεύον η πολιτεία με τους λειτουργούς και το προσωπικό υγείας να προάγει την αγωγή Υγείας γιατί με την γνώση δημιουργείται αίσθημα ευθύνης στους πολίτες και διότι με την γνώση περιορίζεται ο πανικός Επομένως χρειάζεται πρόληψη ενημέρωσηυγεία
Γενάρης 2015